Tytuł: Harmonogram sesji giełdowej 2025 – sprawdź, kiedy działa polska i światowa giełda!
Autor:Michał Krawczyk
Data publikacji: 15 października 2025 Ostatnia aktualizacja: 28 października 2025
Rok 2025 zapowiada się niezwykle interesująco dla inwestorów – zarówno tych działających na warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych (GPW), jak i śledzących globalne rynki. Znajomość harmonogramu sesji giełdowych to absolutna podstawa skutecznego planowania transakcji. W artykule sprawdzimy, kiedy działają polska i światowe giełdy, jakie są dni wolne od handlu, a także jak różnice czasowe wpływają na Twoje inwestycje.
Dowiesz się m.in.:
Jak wygląda harmonogram sesji na GPW w 2025 roku,
Kiedy nie odbędą się sesje giełdowe w Polsce i na świecie,
Jakie są godziny otwarcia głównych światowych parkietów,
Jak wykorzystać różnice stref czasowych w strategii inwestycyjnej.
Czytaj dalej, aby zaplanować inwestycyjny kalendarz na 2025 rok!
Sesje giełdowe w 2025 roku – dlaczego harmonogram jest tak ważny?
Każdy inwestor wie, że czas to pieniądz, a w świecie giełdy dosłownie każda minuta może mieć znaczenie. Harmonogram sesji giełdowych pozwala zaplanować dzień pracy, dostosować strategię handlową do zmienności rynków i uniknąć niepotrzebnych błędów.
W 2025 roku globalne rynki finansowe będą działały zgodnie z ustalonym kalendarzem, jednak warto pamiętać o wyjątkach – dni wolnych od handlu oraz zmianach wynikających z przesunięć stref czasowych czy świąt narodowych.
Świadomość, kiedy konkretna giełda jest otwarta, umożliwia inwestorom:
planowanie otwierania i zamykania pozycji,
analizę płynności rynków w czasie rzeczywistym,
dostosowanie godzin pracy do kluczowych wydarzeń ekonomicznych,
minimalizowanie ryzyka wynikającego z braku dostępu do rynku.
Godziny otwarcia i zamknięcia GPW w 2025 roku
Warszawska Giełda Papierów Wartościowych (GPW) funkcjonuje według stałego, dobrze znanego rytmu, który także w 2025 roku nie ulegnie większym zmianom. Poniżej przedstawiamy standardowy harmonogram sesji giełdowej na GPW:
8:30–9:00 – faza przed otwarciem (przyjmowanie zleceń, brak transakcji),
9:00–9:05 – fixing otwarcia,
9:05–16:50 – notowania ciągłe,
16:50–17:00 – faza dogrywki (fixing zamknięcia),
17:00–17:05 – faza po zamknięciu (zlecenia archiwizowane).
Dzięki temu inwestorzy mogą aktywnie handlować przez niemal cały dzień, przy czym największa płynność występuje zwykle między 10:00 a 15:00, kiedy otwarte są również europejskie parkiety.
Dni wolne od handlu na GPW – kiedy giełda nie działa?
W 2025 roku warszawska giełda przewiduje standardowe dni wolne od notowań. Są to zarówno święta państwowe, jak i dni, w których rynki międzynarodowe pozostają zamknięte.
Na GPW nie odbędą się sesje w dniach:
1 stycznia (Nowy Rok),
18 kwietnia (Wielki Piątek),
21 kwietnia (Poniedziałek Wielkanocny),
1 maja (Święto Pracy),
3 maja (Święto Konstytucji 3 Maja),
19 czerwca (Boże Ciało),
15 sierpnia (Wniebowzięcie NMP),
1 listopada (Wszystkich Świętych),
25–26 grudnia (Boże Narodzenie).
Jeśli któryś z tych dni przypada w weekend, GPW nie planuje dodatkowych dni wolnych.
Harmonogram sesji na głównych światowych giełdach w 2025 roku
Rynki globalne działają w różnych strefach czasowych, dlatego znajomość ich harmonogramów to klucz do skutecznej strategii. Oto godziny otwarcia (czasu lokalnego) największych giełd świata w 2025 roku:
Nowy Jork (NYSE, NASDAQ) – 9:30–16:00 EST (15:30–22:00 czasu polskiego),
Londyn (LSE) – 8:00–16:30 GMT (9:00–17:30 czasu polskiego),
Frankfurt (Xetra, DAX) – 9:00–17:30 CET,
Tokio (TSE) – 9:00–15:00 JST (1:00–7:00 czasu polskiego),
Hongkong (HKEX) – 9:30–16:00 HKT (2:30–9:00 czasu polskiego),
Sydney (ASX) – 10:00–16:00 AEST (1:00–7:00 czasu polskiego).
Dla inwestorów z Polski oznacza to, że handel może trwać praktycznie całą dobę – od otwarcia rynków azjatyckich, przez Europę, aż po zamknięcie giełd amerykańskich.
Różnice czasowe i ich wpływ na inwestycje
Różnice stref czasowych są nie tylko logistycznym wyzwaniem, ale też szansą. Dla aktywnych traderów pozwalają wykorzystać okazje inwestycyjne o różnych porach dnia. Z kolei dla inwestorów długoterminowych istotne jest monitorowanie wydarzeń gospodarczych w czasie rzeczywistym – publikacje makroekonomiczne czy decyzje banków centralnych często wpływają na otwarcia innych rynków.
Jak efektywnie planować handel w różnych strefach czasowych?
Efektywne zarządzanie czasem to klucz do sukcesu na giełdzie. W 2025 roku, przy dużej zmienności rynków i szybkości przepływu informacji, warto postawić na automatyzację i planowanie.
Oto kilka praktycznych wskazówek:
Używaj kalendarza ekonomicznego z uwzględnieniem stref czasowych,
Korzystaj z alertów cenowych i automatycznych zleceń,
Analizuj wolumen i zmienność w godzinach nakładających się sesji (np. Londyn–Nowy Jork),
Zwracaj uwagę na okresy niskiej płynności (np. między Azją a Europą).
Podsumowanie – zaplanuj rok 2025 z kalendarzem giełdowym
Rok 2025 przyniesie inwestorom wiele możliwości, ale tylko dobrze zorganizowani będą w stanie w pełni je wykorzystać. Znajomość harmonogramu sesji giełdowych w Polsce i na świecie pozwala na lepsze zarządzanie portfelem, unikanie błędów oraz skuteczne reagowanie na rynkowe zmiany.
Niezależnie od tego, czy inwestujesz na GPW, NASDAQ, czy w Tokio – planowanie to pierwszy krok do sukcesu na giełdzie.
Tytuł:Rodzaje mobbingu – poznaj wszystkie formy przemocy w pracy i dowiedz się, jak skutecznie się przed nimi bronić
Autor: Anna Muszla Data publikacji: 12 września 2025 Data ostatniej aktualizacji: 28 października 2025
Mobbing to jedno z najbardziej wyniszczających zjawisk w środowisku zawodowym. Choć wielu pracowników słyszało to pojęcie, niewielu potrafi wskazać wszystkie jego formy i skutecznie im przeciwdziałać. W artykule wyjaśniamy, jakie są rodzaje mobbingu, jak rozpoznać jego objawy i jakie kroki można podjąć, aby się przed nim bronić – zgodnie z obowiązującym prawem pracy.
Dowiesz się między innymi:
jakie są najczęstsze formy mobbingu i na czym polegają,
jak odróżnić mobbing od zwykłego konfliktu,
jakie masz prawa jako ofiara mobbingu,
jak reagować i gdzie szukać pomocy.
Czytaj dalej, aby poznać wszystkie rodzaje mobbingu w pracy i praktyczne sposoby ochrony przed nimi.
Zgodnie z art. 94³ Kodeksu pracy, mobbing to „działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko niemu, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie, ośmieszenie, izolowanie albo wyeliminowanie z zespołu współpracowników”.
Kluczowe są więc trzy elementy: uporczywość, długotrwałość i celowość działań. Mobbing nie jest jednorazowym konfliktem, ale procesem, który stopniowo wyniszcza psychikę pracownika i prowadzi do utraty zdrowia, poczucia wartości czy zdolności do pracy.
Rodzaje mobbingu – klasyfikacja według źródeł i zachowań
Mobbing może przyjmować różne formy w zależności od źródła, z którego pochodzi, i sposobu, w jaki się przejawia. Najczęściej wyróżnia się:
mobbing pionowy (wertykalny) – z góry na dół lub z dołu do góry,
mobbing poziomy (horyzontalny) – między współpracownikami,
mobbing pośredni lub ukryty – z pozoru niewinny, ale systematyczny,
cybermobbing – odbywający się w środowisku cyfrowym.
Każda z tych form może być tak samo szkodliwa, a ich skutki bywają długofalowe – od wypalenia zawodowego po depresję.
Mobbing pionowy – przemoc przełożonego wobec podwładnego
To najczęściej spotykany rodzaj mobbingu. Występuje, gdy osoba na wyższym stanowisku wykorzystuje swoją pozycję, by kontrolować, zastraszać lub poniżać pracownika. Przykłady:
publiczne upokarzanie pracownika,
ciągła krytyka bez uzasadnienia,
nieuzasadnione odbieranie zadań lub obowiązków,
stosowanie gróźb dotyczących zwolnienia z pracy.
Nieco rzadziej spotyka się mobbing oddolny, gdy grupa pracowników działa przeciwko przełożonemu, np. poprzez bojkot lub sabotowanie jego decyzji.
Mobbing poziomy – agresja między współpracownikami
W tym przypadku źródłem przemocy są osoby na równorzędnych stanowiskach. Często wynika on z rywalizacji, zazdrości lub prób budowania przewagi w zespole. Objawy:
ignorowanie lub wykluczanie z grupy,
rozpowszechnianie plotek,
sabotaż pracy kolegi (np. usuwanie danych, fałszywe informacje),
wyśmiewanie czy ośmieszanie w obecności innych.
Tego typu zachowania mogą pozornie wyglądać jak „żarty”, jednak z czasem prowadzą do poważnych konsekwencji psychicznych i zawodowych.
Mobbing pośredni i ukryty – gdy przemoc ma subtelne formy
Nie zawsze mobbing jest widoczny. Często przybiera formę psychicznego nacisku, izolacji lub manipulacji, które trudno udowodnić. Przykłady:
systematyczne pomijanie w komunikacji,
brak informacji potrzebnych do wykonania pracy,
nieustanne ocenianie w negatywnym świetle,
pozorne komplementy, które w rzeczywistości mają podważać autorytet.
To właśnie mobbing ukryty jest najtrudniejszy do udowodnienia i wymaga szczególnej ostrożności przy dokumentowaniu przypadków.
Cybermobbing w miejscu pracy – nowa forma przemocy psychicznej
W erze pracy zdalnej i komunikatorów firmowych coraz częściej pojawia się cybermobbing. Obejmuje on agresję i poniżanie za pośrednictwem narzędzi cyfrowych – maili, czatów, mediów społecznościowych. Najczęstsze przykłady:
obraźliwe wiadomości wysyłane prywatnie lub publicznie,
wykluczanie z rozmów online,
wysyłanie upokarzających memów,
publikowanie kompromitujących treści.
Choć cybermobbing odbywa się w sieci, jego skutki są równie poważne jak w przypadku mobbingu tradycyjnego – prowadzi do stresu, lęku i obniżonej efektywności.
Jak rozpoznać, że padłeś ofiarą mobbingu? Objawy i sygnały ostrzegawcze
Ofiary mobbingu często zbyt późno zdają sobie sprawę z tego, że padły ofiarą przemocy psychicznej. Warto więc zwrócić uwagę na objawy takie jak:
Im szybciej zareagujesz, tym większe masz szanse, by przerwać spiralę przemocy.
Jak się bronić przed mobbingiem – krok po kroku
Zbieraj dowody – e-maile, wiadomości, notatki z rozmów.
Zapisuj daty i szczegóły zdarzeń – im dokładniejsze dane, tym lepiej.
Zgłoś problem przełożonemu lub działowi HR – najlepiej na piśmie.
Skorzystaj z pomocy prawnika lub psychologa – wsparcie specjalisty bywa kluczowe.
Nie izoluj się – szukaj wsparcia u zaufanych współpracowników lub rodziny.
Zgodnie z Kodeksem pracy, pracodawca ma obowiązek przeciwdziałać mobbingowi. Jeśli tego nie robi, może ponosić odpowiedzialność cywilną.
Gdzie szukać pomocy – instytucje i organizacje wspierające ofiary mobbingu
Państwowa Inspekcja Pracy (PIP)
Rzecznik Praw Obywatelskich
Okręgowe Inspektoraty Pracy
Poradnie psychologiczne i prawnicze
Fundacje zajmujące się prawami pracowników (np. Fundacja „Bez Mobbingu”)
Pamiętaj, że nikt nie ma prawa cię poniżać ani zastraszać. Współczesne prawo pracy daje realne narzędzia do obrony.
Podsumowanie – świadomość to pierwszy krok do obrony
Mobbing może przybierać różne formy, ale zawsze prowadzi do tego samego celu – zniszczenia poczucia bezpieczeństwa i wartości pracownika. Znajomość rodzajów mobbingu i mechanizmów obronnych to pierwszy krok do odzyskania kontroli nad sytuacją.
Nie bagatelizuj sygnałów ostrzegawczych, rozmawiaj o nich i reaguj. Pamiętaj: milczenie chroni sprawców, a działanie – ofiary.
Tytuł:Kiedy 50, a kiedy 100% za nadgodziny? Sprawdź aktualne zasady i stawki 2025!
Autor: Anna Lewicka Data publikacji: 24 października 2025 Ostatnia aktualizacja: 24 października 2025
W 2025 roku zasady wynagradzania za nadgodziny w Polsce wciąż budzą wiele pytań – zarówno wśród pracowników, jak i pracodawców. Odpowiedź na pytanie „kiedy 50%, a kiedy 100% dodatku za nadgodziny?” zależy od kilku kluczowych czynników, m.in. rodzaju dnia, w którym wykonywana była praca, oraz od systemu czasu pracy obowiązującego w danej firmie. W artykule wyjaśniamy, komu przysługuje dodatek, jak go obliczyć, oraz jakie zmiany w przepisach obowiązują w 2025 roku.
W artykule przeczytasz m.in.:
Kiedy pracownik otrzymuje 50%, a kiedy 100% dodatku za nadgodziny,
Jakie są najnowsze interpretacje Kodeksu pracy i stanowiska PIP,
Jak obliczyć wynagrodzenie za godziny nadliczbowe w 2025 roku,
Jakie wyjątki i szczególne sytuacje przewiduje prawo,
Co zmienia się w dokumentacji kadrowo-płacowej i ewidencji czasu pracy.
Zgodnie z Kodeksem pracy, godziny nadliczbowe (czyli potocznie nadgodziny) to czas pracy przekraczający normy czasu pracy określone przepisami – zazwyczaj 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin tygodniowo w przyjętym okresie rozliczeniowym. Pracodawca może zlecić pracę w nadgodzinach wyłącznie w szczególnych przypadkach, np. gdy:
pojawia się konieczność prowadzenia akcji ratowniczej,
występuje awaria,
istnieje szczególne zapotrzebowanie pracodawcy (np. zwiększone zamówienia, terminowe projekty).
Warto podkreślić, że nadgodziny powinny być wyjątkiem, a nie regułą w organizacji pracy. Przepisy limitują ich liczbę do maksymalnie 150 godzin rocznie, choć układ zbiorowy lub regulamin pracy może tę liczbę zwiększyć.
Kiedy przysługuje 50% dodatku za nadgodziny?
Dodatek w wysokości 50% przysługuje za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających w dniu roboczym, jeśli pracownik przekroczył normę dobową, ale nie wykonywał pracy w niedzielę, święto lub porze nocnej. Oznacza to, że jeśli zatrudniony pozostaje w pracy dłużej np. w środę do 19:00, wykonując dodatkowe 2 godziny pracy, jego wynagrodzenie za te godziny powinno obejmować normalne wynagrodzenie plus 50% dodatku.
Wysokość dodatku oblicza się od stawki godzinowej wynikającej z wynagrodzenia zasadniczego (najczęściej miesięcznego). W praktyce 50% przysługuje:
za nadgodziny w dniu roboczym,
za godziny przekraczające normę dobową w systemie podstawowym,
w przypadku pracy w ruchomym czasie pracy, jeśli nie narusza to przeciętnej normy tygodniowej.
Kiedy należy się 100% za nadgodziny?
Dodatek 100% przysługuje w sytuacjach szczególnych, gdy praca wykonywana była:
w nocy,
w niedzielę lub święto, które nie są dniami pracy zgodnie z harmonogramem,
w dni wolne udzielone w zamian za pracę w niedzielę lub święto,
za przekroczenie przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy w okresie rozliczeniowym.
W praktyce oznacza to, że pracownik wykonujący obowiązki np. w sobotę lub w święto państwowe – jeśli nie został mu udzielony dzień wolny w zamian – otrzymuje pełne wynagrodzenie plus 100% dodatku za każdą godzinę.
Nadgodziny w weekend i święta – interpretacje na 2025 rok
Państwowa Inspekcja Pracy w najnowszych wytycznych (2025) potwierdza, że praca w sobotę nie zawsze automatycznie oznacza 100% dodatku. Wszystko zależy od tego, czy sobota jest dla pracownika dniem wolnym wynikającym z rozkładu pracy. Jeśli tak – a pracodawca nie zapewnił dnia wolnego w zamian – wówczas należy wypłacić 100% dodatku. Natomiast jeśli sobota jest normalnym dniem roboczym w danym systemie, nadgodziny są rozliczane jak w dniu powszednim, czyli z dodatkiem 50%.
Jak obliczyć wynagrodzenie za nadgodziny? Przykład krok po kroku
Przykład: Pracownik zatrudniony na pełen etat otrzymuje wynagrodzenie zasadnicze w wysokości 6000 zł brutto miesięcznie. W danym miesiącu przepracował 8 nadgodzin w dniu roboczym i 4 nadgodziny w niedzielę.
Krok 1. Ustalenie stawki godzinowej: 6000 zł ÷ 168 godzin = 35,71 zł za godzinę
Krok 2. Obliczenie dodatków:
8 godzin × 35,71 zł × 50% = 142,84 zł,
4 godziny × 35,71 zł × 100% = 142,84 zł, Łącznie dodatek: 285,68 zł.
W 2025 roku coraz więcej firm stosuje elastyczne formy organizacji czasu pracy: równoważny, zadaniowy lub ruchomy czas pracy. Warto pamiętać, że sposób rozliczania nadgodzin różni się w zależności od systemu:
System podstawowy – dodatki liczone za każdą godzinę powyżej 8 godzin dziennie.
System równoważny – dopuszcza wydłużenie dniówki, ale nadgodziny liczone są po przekroczeniu ustalonych norm dla okresu rozliczeniowego.
System zadaniowy – nadgodziny powstają tylko wtedy, gdy zadań nie można wykonać w normalnym czasie pracy z przyczyn niezależnych od pracownika.
Nowe regulacje i planowane zmiany w 2025 roku
Od stycznia 2025 roku obowiązują doprecyzowane przepisy dotyczące ewidencji czasu pracy, w tym elektronicznego rejestrowania wejść i wyjść z pracy. Ma to pomóc w lepszym monitorowaniu liczby nadgodzin i unikaniu nadużyć. Nowością jest również możliwość automatycznego rozliczania dodatków przez systemy kadrowo-płacowe – na podstawie harmonogramu i danych z rejestratorów czasu. Resort pracy zapowiedział też, że w 2026 roku planuje wprowadzenie limitów kwartalnych zamiast rocznych dla niektórych branż (m.in. transport, logistyka, ochrona zdrowia).
Podsumowanie – o czym pamiętać przy rozliczaniu nadgodzin
50% dodatku przysługuje za nadgodziny w dni robocze,
100% dodatku – za pracę w nocy, niedzielę, święto lub dni wolne,
Nadgodziny powinny być ewidencjonowane i potwierdzone przez pracodawcę,
Brak wypłaty dodatku za nadgodziny stanowi naruszenie praw pracowniczych,
Nowe zasady ewidencji i automatycznego rozliczania obowiązują od 2025 roku.
Wniosek: Zrozumienie zasad rozliczania nadgodzin w 2025 roku to nie tylko kwestia zgodności z prawem, ale też sposób na budowanie uczciwych relacji w miejscu pracy. Zarówno pracodawcy, jak i pracownicy powinni znać różnicę między 50% a 100% dodatkiem, by uniknąć nieporozumień i błędów w wypłatach.
Tytuł: Jak wygląda proces likwidacji spółki? Sprawdź, co musisz wiedzieć przed zamknięciem firmy
Autor: Kamil Rogowski
Data publikacji: 19 października 2025 Data ostatniej aktualizacji: 19 października 2025
Zamknięcie spółki to poważna decyzja biznesowa, która wymaga znajomości przepisów, odpowiednich formalności i zrozumienia całego procesu likwidacji. Niezależnie od tego, czy prowadzisz spółkę z o.o., jawną czy komandytową, każdy etap wymaga precyzyjnych działań – od powołania likwidatora po wykreślenie z KRS.
W tym artykule wyjaśniamy, jak wygląda proces likwidacji spółki w Polsce, jakie dokumenty są potrzebne, ile trwa cała procedura oraz jak uniknąć najczęstszych błędów popełnianych przez przedsiębiorców.
W artykule dowiesz się m.in.:
kiedy warto rozpocząć proces likwidacji spółki,
jakie są obowiązki likwidatora,
jakie dokumenty i terminy obowiązują,
jak wygląda rozliczenie podatkowe przy zamknięciu spółki,
jakie są alternatywy dla likwidacji, np. sprzedaż udziałów.
Czytaj więcej, aby dowiedzieć się, jak skutecznie i bezpiecznie zamknąć firmę.
Czym jest likwidacja spółki i kiedy się ją przeprowadza
Likwidacja spółki to proces formalnego zakończenia jej działalności gospodarczej. W praktyce oznacza to nie tylko zaprzestanie prowadzenia bieżących interesów, ale również uregulowanie wszystkich zobowiązań, sprzedaż majątku oraz wykreślenie spółki z Krajowego Rejestru Sądowego (KRS).
Proces ten jest wymagany przez polskie prawo i kończy byt prawny spółki jako podmiotu gospodarczego. Likwidacja może być dobrowolna (z decyzji wspólników) lub wymuszona – np. na mocy orzeczenia sądu.
Najczęściej decyzję o likwidacji podejmuje się, gdy:
działalność przestaje być rentowna,
wspólnicy chcą zakończyć współpracę,
firma osiągnęła swój cel gospodarczy,
występują trwałe konflikty wewnętrzne lub brak płynności finansowej.
Przyczyny likwidacji spółki – najczęstsze powody
Nie każda spółka kończy działalność z powodu bankructwa. Często przyczyną są zmiany na rynku, brak perspektyw rozwoju czy decyzja o przejściu wspólników do innego biznesu.
Do najczęstszych przyczyn likwidacji należą:
niewypłacalność i utrata płynności finansowej,
spadek popytu na oferowane produkty lub usługi,
zmiana strategii inwestycyjnej wspólników,
reorganizacja grupy kapitałowej,
upływ czasu, na który spółka została zawarta,
konflikty personalne lub brak porozumienia w zarządzie.
Kto podejmuje decyzję o likwidacji spółki
W większości przypadków decyzję o likwidacji podejmują wspólnicy podczas zgromadzenia wspólników lub akcjonariuszy. Uchwała musi być zaprotokołowana przez notariusza i zawierać informację o powołaniu likwidatorów.
W spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością (sp. z o.o.) likwidatorami najczęściej zostają członkowie zarządu, ale wspólnicy mogą wskazać inne osoby. W przypadku spółek osobowych decyzja podejmowana jest jednomyślnie przez wszystkich wspólników, o ile umowa spółki nie stanowi inaczej.
Etapy likwidacji spółki – krok po kroku
Proces likwidacji spółki przebiega w kilku etapach:
Podjęcie uchwały o likwidacji spółki – formalna decyzja wspólników.
Powołanie likwidatorów – osoby te przejmują obowiązki zarządu.
Zgłoszenie likwidacji do KRS – wniosek należy złożyć w ciągu 7 dni od daty uchwały.
Zawiadomienie urzędu skarbowego i ZUS – obowiązek informacyjny wynikający z przepisów.
Sporządzenie bilansu otwarcia likwidacji – wykaz majątku i zobowiązań.
Spłata zobowiązań i ściąganie należności – likwidatorzy regulują długi i sprzedają majątek.
Zakończenie likwidacji i bilans końcowy – przygotowanie końcowych sprawozdań finansowych.
Wykreślenie z KRS – formalne zakończenie bytu spółki.
Rola i obowiązki likwidatora
Likwidator pełni kluczową rolę w całym procesie. To on reprezentuje spółkę, dba o jej interesy, spłaca zobowiązania i przygotowuje bilanse finansowe.
Do podstawowych obowiązków likwidatora należą:
ochrona majątku spółki,
prowadzenie bieżących rozliczeń,
zbycie aktywów, które nie są potrzebne do likwidacji,
sporządzenie bilansu otwarcia i zamknięcia,
złożenie wniosku o wykreślenie z KRS.
Likwidatorzy działają z należytą starannością, a w przypadku rażących błędów mogą odpowiadać majątkiem osobistym.
Rozliczenia podatkowe i finansowe przy likwidacji
Likwidacja spółki nie oznacza końca obowiązków wobec fiskusa. Należy rozliczyć podatek CIT lub PIT, VAT oraz złożyć deklaracje końcowe. Spółka ma obowiązek sporządzić sprawozdanie finansowe na dzień otwarcia likwidacji oraz bilans końcowy po zakończeniu procesu.
Ponadto:
należy zamknąć wszystkie rachunki bankowe,
uregulować zobowiązania wobec kontrahentów i pracowników,
przekazać dokumentację do archiwum (minimum 5 lat).
Likwidacja spółki a zobowiązania wobec pracowników i kontrahentów
Zamknięcie spółki nie może naruszać praw pracowniczych. Pracodawca musi wypłacić wynagrodzenia, ekwiwalenty za urlopy, odprawy oraz inne świadczenia wynikające z Kodeksu pracy.
Kontrahenci natomiast muszą być poinformowani o rozpoczęciu procesu likwidacji – najczęściej poprzez ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Dzięki temu wierzyciele mają możliwość zgłaszania roszczeń w określonym terminie.
Ile trwa proces likwidacji spółki
Czas trwania likwidacji zależy od wielu czynników: wielkości spółki, liczby zobowiązań i majątku, czy też sprawności działania likwidatorów.
Średnio proces ten trwa od 6 do 12 miesięcy, ale w przypadku bardziej złożonych struktur może wydłużyć się nawet do dwóch lat.
Na długość wpływają m.in.:
czas potrzebny na sprzedaż majątku,
liczba wierzycieli,
terminy urzędowe i sądowe,
ewentualne kontrole skarbowe.
Alternatywy dla likwidacji spółki
Nie zawsze konieczne jest przeprowadzanie pełnej likwidacji. Przedsiębiorcy coraz częściej wybierają alternatywy, takie jak:
sprzedaż udziałów lub akcji,
połączenie spółek (fuzja),
przekształcenie w inną formę prawną,
zawieszenie działalności (w przypadku spółek z o.o. możliwe do 24 miesięcy).
Wybór alternatywnej ścieżki może być korzystny, jeśli spółka ma nadal potencjał rynkowy, ale wymaga restrukturyzacji lub zmiany strategii.
Podsumowanie – co musisz wiedzieć przed zamknięciem firmy
Likwidacja spółki to proces wymagający staranności, znajomości prawa i cierpliwości. Od momentu podjęcia uchwały do wykreślenia z KRS może upłynąć wiele miesięcy.
Zanim zdecydujesz się na ten krok:
oceń, czy likwidacja to jedyna opcja,
przygotuj się na formalności podatkowe i prawne,
wybierz odpowiednich likwidatorów,
pamiętaj o obowiązkach wobec pracowników i kontrahentów.
Zamknięcie spółki nie musi być stresujące – kluczem jest plan, rzetelność i profesjonalne doradztwo. Dzięki temu unikniesz problemów i bezpiecznie zakończysz działalność, pozostając w zgodzie z przepisami.
Tytuł: Jak działa czas wolny za nadgodziny? Kompletny przewodnik, który musisz znać jako pracownik
Data publikacji: 14 października 2025 Ostatnia aktualizacja: 14 października 2025 Autor:Michał Krupiński
Czy wiesz, że zamiast dodatkowego wynagrodzenia za nadgodziny możesz odebrać za nie czas wolny? To rozwiązanie, z którego korzysta coraz więcej pracowników – zwłaszcza ci, którzy cenią sobie work-life balance. W praktyce jednak zasady odbierania czasu wolnego za nadgodziny budzą wiele pytań: kiedy można z niego skorzystać, kto decyduje o terminie, czy można z niego zrezygnować, a także co mówi o tym Kodeks pracy.
W tym artykule znajdziesz kompletny przewodnik, który wyjaśnia krok po kroku, jak działa czas wolny za nadgodziny – zarówno z perspektywy pracownika, jak i pracodawcy.
W artykule przeczytasz m.in. o:
czym dokładnie jest czas wolny za nadgodziny,
kto może z niego skorzystać i na jakich zasadach,
jak oblicza się wymiar czasu wolnego,
czy pracodawca może narzucić termin odbioru,
oraz jakie są najczęstsze błędy i nadużycia w tym zakresie.
👉 Czytaj dalej i dowiedz się, jak prawidłowo odebrać czas wolny za nadgodziny, nie tracąc na wynagrodzeniu.
Czym jest czas wolny za nadgodziny – definicja i podstawa prawna
Czas wolny za nadgodziny to alternatywna forma rekompensaty za pracę wykonywaną poza obowiązującym wymiarem czasu pracy. Zamiast wypłaty dodatku (50% lub 100%), pracownik może odebrać wolne godziny – w stosunku 1:1 lub 1:1,5, w zależności od tego, kto zainicjował ten proces.
Podstawę prawną tego rozwiązania stanowi art. 151² Kodeksu pracy, który reguluje zasady udzielania czasu wolnego w zamian za nadgodziny. Zgodnie z przepisami, pracodawca może:
na wniosek pracownika udzielić czasu wolnego w tym samym wymiarze, w jakim wystąpiły nadgodziny (1:1),
z własnej inicjatywy udzielić czasu wolnego w wymiarze o połowę wyższym (1:1,5), pod warunkiem, że nie obniży to wynagrodzenia pracownika za pełny etat.
Zasady odbierania czasu wolnego za nadgodziny
Aby czas wolny został prawidłowo rozliczony, muszą zostać spełnione określone warunki. Przede wszystkim:
nadgodziny muszą być rzeczywiście przepracowane,
pracownik powinien złożyć wniosek o odbiór czasu wolnego (jeśli to on wychodzi z inicjatywą),
odbiór musi nastąpić w tym samym okresie rozliczeniowym, co przepracowane nadgodziny.
Jeżeli okres rozliczeniowy trwa np. 3 miesiące, to czas wolny za nadgodziny z kwietnia trzeba odebrać najpóźniej do końca czerwca.
Kto decyduje o terminie odbioru czasu wolnego
To, kto wybiera termin odbioru, zależy od tego, kto był inicjatorem przyznania czasu wolnego.
Jeśli pracownik złożył wniosek, to zwykle on wskazuje preferowany termin.
Jeśli natomiast pracodawca udziela czasu wolnego z własnej inicjatywy, może ustalić jego termin samodzielnie – jednak powinien uwzględnić potrzeby pracownika i zachować zasadę racjonalnego planowania czasu pracy.
W praktyce firmy często wprowadzają wewnętrzne regulaminy, które precyzują sposób odbioru – np. obowiązek zgłaszania wolnego z kilkudniowym wyprzedzeniem.
Jak obliczyć wymiar czasu wolnego
Obliczenie wymiaru czasu wolnego jest proste, ale wymaga uwzględnienia kilku czynników. Przykład: Pracownik przepracował 6 godzin nadliczbowych.
Jeśli sam złożył wniosek o wolne – otrzyma 6 godzin wolnego (1:1).
Jeśli pracodawca przyznaje wolne z własnej inicjatywy – pracownik otrzyma 9 godzin wolnego (1:1,5).
Warto jednak pamiętać, że odbierając czas wolny, pracownik nie otrzymuje dodatku za nadgodziny, co może mieć wpływ na jego miesięczne wynagrodzenie.
Czy można odmówić odbioru czasu wolnego
Tak – jeśli pracownik nie złożył wniosku o czas wolny, a pracodawca próbuje narzucić go wbrew jego woli, może to być uznane za naruszenie przepisów o czasie pracy. Pracodawca nie ma prawa „zmusić” pracownika do odebrania wolnego, jeśli nie uzgadnia tego wcześniej, a wolne nie wynika z jego inicjatywy w zgodzie z art. 151² §2 KP.
Z drugiej strony, pracownik nie może samowolnie uznać, że nadgodziny zostaną „odebrane” w formie wolnego dnia – konieczne jest uzgodnienie tego z przełożonym.
Najczęstsze błędy i nadużycia przy odbieraniu czasu wolnego
W praktyce wiele firm popełnia błędy w rozliczaniu nadgodzin. Do najczęstszych należą:
udzielanie czasu wolnego bez pisemnego wniosku pracownika,
nieprawidłowe przeliczanie wymiaru wolnego (np. zawsze 1:1),
nakazywanie odbioru wolnego w konkretnym terminie bez konsultacji,
nieuwzględnianie wolnego w ewidencji czasu pracy.
Takie praktyki mogą prowadzić do sporów z pracownikami lub kontroli Państwowej Inspekcji Pracy, która szczególnie zwraca uwagę na sposób rozliczania nadgodzin.
Czas wolny a wynagrodzenie – jak nie stracić finansowo
Wybierając czas wolny zamiast dodatku za nadgodziny, warto pamiętać o konsekwencjach finansowych. Odbiór czasu wolnego oznacza, że:
pracownik nie otrzyma dodatku 50% lub 100%,
ale jego miesięczne wynagrodzenie zasadnicze pozostaje niezmienne,
nie traci prawa do innych świadczeń (np. premii, dodatków za staż).
Dla wielu osób jest to korzystne rozwiązanie – szczególnie wtedy, gdy priorytetem jest odpoczynek lub wyrównanie balansu między życiem zawodowym a prywatnym.
Podsumowanie: czas wolny jako sposób na elastyczność i równowagę
Czas wolny za nadgodziny to narzędzie, które może działać na korzyść zarówno pracownika, jak i pracodawcy – o ile jest stosowane zgodnie z prawem i z poszanowaniem wzajemnych interesów. Daje ono możliwość elastycznego zarządzania czasem, zmniejsza ryzyko wypalenia zawodowego i pozwala lepiej planować obowiązki.
Kluczowe jest jednak, by znać swoje prawa: wiedzieć, kiedy i w jakim wymiarze można odebrać wolne, a także jak zabezpieczyć swoje interesy w razie nieporozumień.
Wskazówka: zawsze proś o potwierdzenie odbioru czasu wolnego na piśmie lub w systemie kadrowym. To najprostszy sposób, by uniknąć błędów i nieporozumień w przyszłości.
Tytuł: Jak zmniejszyć podatek dochodowy w 2025 roku – skuteczne sposoby, o których nie mówi urząd skarbowy
Autor:Marek Lisowski
Data publikacji: 12 października 2025 Data ostatniej aktualizacji: 12 października 2025
Jak zmniejszyć podatek dochodowy w 2025 roku – skuteczne sposoby, o których nie mówi urząd skarbowy
W 2025 roku podatnicy w Polsce po raz kolejny stają przed wyzwaniem optymalizacji swoich zobowiązań wobec fiskusa. Zmieniające się przepisy, limity odliczeń oraz pojawiające się nowe formy ulg sprawiają, że nawet osoby dobrze orientujące się w prawie podatkowym mogą nie wykorzystać wszystkich możliwości.
Ten artykuł przedstawia sprawdzone, legalne i etyczne sposoby zmniejszenia podatku dochodowego, zarówno dla osób prowadzących działalność gospodarczą, jak i pracowników etatowych. Nie znajdziesz tu tanich trików ani ryzykownych „obejść prawa”, lecz rozwiązania akceptowane przez urząd skarbowy, o których często po prostu się nie mówi.
W tym artykule przeczytasz m.in. o:
najnowszych ulgach podatkowych w 2025 roku,
sposobach na odliczenie kosztów, o których wielu zapomina,
tym, jak przenieść część dochodów w bardziej korzystną formę opodatkowania,
oraz o praktycznych przykładach z życia przedsiębiorców i pracowników.
Rok 2025 przyniósł kilka istotnych zmian w zakresie ulg podatkowych. Rząd, próbując z jednej strony zachęcać obywateli do oszczędzania i inwestowania, a z drugiej – utrzymać stabilność budżetu, dokonał kilku korekt w przepisach.
Najważniejsze nowości to:
zwiększenie limitu ulgi na Internet do 1000 zł rocznie,
rozszerzenie ulgi termomodernizacyjnej – można odliczyć nie tylko ocieplenie domu, ale i wymianę stolarki okiennej,
nowa ulga na cyfryzację działalności (dla przedsiębiorców inwestujących w oprogramowanie i automatyzację procesów),
rozszerzenie ulgi na powrót dla Polaków z zagranicy, obejmująca także osoby pracujące w UE na kontraktach czasowych.
Warto pamiętać, że każda z tych ulg wymaga odpowiedniego udokumentowania. Częstym błędem jest brak faktur imiennych lub niewłaściwe przypisanie wydatków do roku podatkowego.
Koszty uzyskania przychodu – co możesz odliczyć, a często tego nie robisz
To jedna z najbardziej niedocenianych form optymalizacji podatkowej. Wielu przedsiębiorców nie wykorzystuje w pełni możliwości, jakie daje zaliczenie określonych wydatków do kosztów uzyskania przychodu.
W 2025 roku możesz odliczyć m.in.:
koszty prowadzenia biura w domu – proporcjonalnie do powierzchni używanej w działalności,
wydatki na szkolenia, kursy i certyfikaty zawodowe,
sprzęt komputerowy, oprogramowanie i subskrypcje (np. pakiety biurowe, platformy e-learningowe),
wydatki na marketing internetowy – w tym reklamy w mediach społecznościowych,
koszty delegacji, wyjazdów służbowych i spotkań z klientami (również w restauracjach, o ile są uzasadnione).
Uwaga: Urząd skarbowy często kwestionuje koszty, które nie mają bezpośredniego związku z działalnością. Dlatego warto prowadzić krótkie notatki lub opisy na fakturach, wyjaśniające związek wydatku z przychodem.
Zmiana formy opodatkowania – kiedy to się opłaca w 2025 roku
Rok 2025 to czas, kiedy wielu przedsiębiorców powinno na nowo przeanalizować formę opodatkowania swojej działalności. Różnice w stawkach, ulgach i możliwościach odliczeń między ryczałtem, skalą podatkową a liniowym PIT-em mogą decydować o tysiącach złotych różnicy rocznie.
Dla kogo skala podatkowa:
opłacalna przy niskich dochodach i licznych ulgach rodzinnych,
umożliwia wspólne rozliczenie z małżonkiem.
Dla kogo podatek liniowy:
dla osób o wysokich dochodach (powyżej 200 tys. zł rocznie),
prostsze rozliczenia, ale bez ulg i wspólnego PIT-u.
Dla kogo ryczałt:
gdy koszty działalności są niskie,
dla branż usługowych, gdzie stawka 8,5% lub 12% jest korzystniejsza niż 19% liniowo.
Warto skorzystać z kalkulatorów online lub doradcy podatkowego, aby porównać, która forma jest najbardziej efektywna w Twoim przypadku.
Ulgi i zwolnienia dla rodzin oraz inwestorów
Rodziny nadal mogą korzystać z szerokiego wachlarza ulg, jednak nie wszystkie są dobrze znane. Oprócz klasycznej ulgi na dziecko, w 2025 roku utrzymano:
ulgę dla rodzin wielodzietnych (3+),
ulgę na powrót z zagranicy,
zwolnienie z PIT dla młodych do 26. roku życia oraz dla rodziców wychowujących co najmniej czworo dzieci.
Inwestorzy natomiast mogą liczyć na ulgi związane z:
inwestowaniem w startupy (ulga na innowacyjnych przedsiębiorców),
reinwestowaniem zysków z giełdy w określone instrumenty finansowe,
ulgą IP BOX dla twórców rozwiązań technologicznych i oprogramowania.
Optymalizacja przez inwestycje – IKE, IKZE i obligacje skarbowe
Najbardziej bezpiecznym i długofalowym sposobem na zmniejszenie podatku dochodowego są produkty oszczędnościowo-inwestycyjne, takie jak:
IKE (Indywidualne Konto Emerytalne) – zyski są całkowicie zwolnione z podatku Belki przy wypłacie po 60. roku życia,
IKZE (Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego) – wpłaty można odliczyć od podstawy opodatkowania już teraz,
Obligacje skarbowe EDO – pozwalają ochronić oszczędności przed inflacją, a zyski z nich często są korzystniej opodatkowane.
Przykład: Osoba wpłacająca maksymalny limit na IKZE (ponad 9 tys. zł w 2025 roku) może zaoszczędzić na podatku nawet 1700–2000 zł rocznie.
Darowizny i działalność społeczna jako sposób na zmniejszenie podatku
Nie każdy wie, że darowizny na cele społeczne, charytatywne lub religijne można odliczyć od dochodu, nawet jeśli nie prowadzi się działalności gospodarczej.
Odliczeniu podlegają m.in.:
darowizny na rzecz organizacji pożytku publicznego (do 6% dochodu),
darowizny na cele kultu religijnego,
darowizny rzeczowe (np. sprzęt komputerowy przekazany szkole).
Warto jednak pamiętać, że darowizna musi być potwierdzona dowodem wpłaty lub umową przekazania. W praktyce to prosta i skuteczna forma obniżenia podatku, a jednocześnie wsparcia dla potrzebujących.
Podsumowanie – jak realnie płacić mniej i nie ryzykować
Zmniejszenie podatku dochodowego w 2025 roku jest możliwe – legalnie, bez kombinowania i bez ryzyka kontroli. Klucz leży w:
Regularnym monitorowaniu zmian w przepisach.
Wykorzystywaniu dostępnych ulg i odliczeń.
Umiejętnym planowaniu wydatków i inwestycji.
Dokumentowaniu wszystkich kosztów i darowizn.
Ostatecznie, to nie „obejście systemu”, lecz świadome korzystanie z przepisów pozwala płacić mniej i spać spokojnie. Urząd skarbowy nie powie Ci o wszystkich możliwościach – ale Ty możesz je poznać, zaplanować i wykorzystać.
Tytuł: Do kiedy nie płaci się podatku? Sprawdź limity i wyjątki 2025 + praktyczny przewodnik
Data publikacji: 6 października 2025 Data ostatniej aktualizacji: 6 października 2025 Autor: Adrian Nowak
Czy wiesz, do kiedy nie płaci się podatku — i od czego zależy termin oraz próg zwolnienia? W 2025 roku zasady wciąż ulegają aktualizacjom, a między podatnikami nadal istnieje wiele wątpliwości. W niniejszym artykule krok po kroku wyjaśniam aktualne limity, wyjątki oraz konsekwencje nieopłacenia podatku w terminie.
Poniżej znajdziesz najważniejsze informacje:
co oznacza “do kiedy nie płaci się podatku” w praktyce,
jakie są progi i limity obowiązujące w 2025 roku,
jakie wyjątki stosuje się w szczególnych sytuacjach,
jakie konsekwencje grożą za zaległości podatkowe.
O czym jest artykuł? Czytaj więcej, by uzyskać rzetelny przegląd najnowszych regulacji podatkowych, dostosowanych do realiów 2025 roku i opartych o praktyczne przykłady.
Stwierdzenie „do kiedy nie płaci się podatku” odnosi się do momentu, do którego dany podatnik może legalnie opóźnić zapłatę podatku bez naliczenia odsetek czy sankcji. To nie to samo, co całkowite zwolnienie od podatku — chodzi raczej o termin, do którego obowiązek zapłaty nie generuje kary.
Konkretny termin zależy od rodzaju podatku (np. PIT, CIT, VAT, podatek od nieruchomości, akcyza itp.), statusu podatnika (osoba fizyczna, działalność gospodarcza, firma), rodzaju przychodu czy transakcji oraz obowiązujących regulacji prawnych i ulg podatkowych.
W 2025 r. mamy do czynienia z kilkoma kluczowymi zmianami i utrzymywanymi wyjątkom, które istotnie wpływają na to, aż do kiedy można bezpiecznie zwlekać z wpłatą.
Aktualne limity dla zwolnień i odroczeń w 2025 roku
Poniżej prezentuję główne limity i terminy, które obowiązują w 2025 roku (stan na październik 2025), dotyczące różnych kategorii podatków:
Kategoria / rodzaj podatku
Termin zapłaty / ostatni dzień bez sankcji
Limit lub próg (kwotowy)
Uwagi szczególne
PIT dla osób fizycznych (z działalności, najem, ryczałt)
do 30 kwietnia roku następującego (lub termin przesunięty ustawowo)
—
Jeżeli termin wypada w dzień ustawowo wolny — przesunięcie na następny dzień roboczy
Podatek u źródła (np. przy wypłatach zagranicznych)
najczęściej do 7. lub 14. dnia następnego miesiąca
—
Zależnie od umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania
VAT — rozliczenia miesięczne
do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu rozliczeniowym
—
Wniosek o kwartalne rozliczenie może zmienić termin
VAT — rozliczenia kwartalne
do 25. dnia miesiąca następującego po kwartale
—
Przeznaczone dla mniejszych podmiotów
Podatek od nieruchomości
do 15 marca (I rata) i do 15 września (II rata)
—
W zależności od uchwały gminy
Podatek od czynności cywilnoprawnych
w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego
—
Dotyczy m.in. kupna-sprzedaży nieruchomości, umów zamiany
Akcyza (np. przy wyrobach energetycznych, alkoholowych)
w terminie określonym w ustawach szczególnych
—
Zależnie od rodzaju towaru i sposobu obrotu
Warto zaznaczyć: „limit kwotowy” często nie istnieje jako stały próg zwolnienia — zwolnienia odnoszą się raczej do warunków (np. przychody do określonej kwoty, określone rodzaje działalności). Na przykład w PIT i VAT stosuje się progi przychodów do określonej kwoty (np. mały przedsiębiorca), które warunkują możliwości korzystania z ulg lub uproszczeń.
Wyjątki i szczególne przypadki, kiedy termin nie obowiązuje
Istnieje wiele przypadków, w których standardowy termin zapłaty podatku może nie obowiązywać lub może ulec modyfikacji:
Zawieszenie działalności gospodarczej lub przerwa w prowadzeniu ksiąg Podatnicy, którzy formalnie zawiesili działalność lub zostali objęci przerwą legislacyjną, mogą uzyskać odroczenie terminu płatności.
Klęski żywiołowe, epidemie, sytuacje nadzwyczajne W przypadku ogłoszenia stanu wyjątkowego, katastrofy naturalnej lub pandemii ustawodawca może przedłużyć terminy płatności podatków (bez sankcji) na określony okres.
Ulgi podatkowe i zwolnienia przedmiotowe/ podmiotowe Czasami obowiązkowa płatność odroczona zostaje automatycznie — np. dzięki zwolnieniom dla małych podatników, dla spółek inwestujących w określone obszary, dla nowych technologii, etc.
Rozliczenie ryczałtowe / karta podatkowa W przypadkach ryczałtu lub podatku zryczałtowanego przepisy mogą przewidywać inne terminy albo możliwość rozliczeń uproszczonych, co wpływa na moment zapłaty.
Odroczenie płatności lub rozłożenie na raty Podatnik może wystąpić o indywidualne odroczenie momentu zapłaty i rozłożenie zaległości na raty — jeśli osiąga trudności finansowe i spełnia warunki ustawowe.
Postępowanie podatkowe z urzędem Jeżeli podatnik odwołuje się od decyzji podatkowej czy składa korektę, organ podatkowy może zawiesić naliczanie odsetek lub przesunąć termin zapłaty do czasu rozstrzygnięcia sporu.
Okresy przejściowe przy nowelizacjach prawa podatkowego Gdy wchodzi nowa ustawa podatkowa, często ustawodawca daje okresy przejściowe lub vacatio legis, w których obowiązki podatkowe są przesunięte.
Dzięki tym wyjątkom podatnik może uzyskać praktyczny „bufor czasowy”, ale każde odroczenie musi być formalnie zatwierdzone przez organ podatkowy — inaczej grożą sankcje.
Procedury odroczenia, ulg i rozłożenia płatności
Jeśli spóźnienie z zapłatą staje się realne lub istnieją przesłanki, by ubiegać się o ulgi, oto typowe kroki:
Krok 1: Ocena sytuacji i dokumentacja
Dokładnie oszacuj wysokość zobowiązania podatkowego wraz z odsetkami od ewentualnego opóźnienia.
Przygotuj uzasadnienie – np. trudności finansowe, spadek obrotów, okoliczności niezależne od podatnika.
Złóż formalny wniosek do właściwego urzędu skarbowego.
Wniosek powinien zawierać: dane podatnika, kwotę podatku, proponowany harmonogram rat lub termin odroczenia, uzasadnienie oraz dokumenty potwierdzające sytuację.
Często należy złożyć zabezpieczenie — np. poręczenie, hipoteka, weksel z poręczeniem.
Krok 3: Decyzja urzędu skarbowego
Urząd analizuje wniosek i decyduje — może przyznać pełne odroczenie, rozłożenie, albo odmówić.
Po uzyskaniu zgody podatnik musi ściśle przestrzegać warunków rat lub nowego terminu.
Krok 4: Wykonywanie harmonogramu
Terminowe spłacanie rat jest kluczowe — jego przekroczenie może spowodować utratę ulgi i naliczenie odsetek.
W przypadku pogorszenia sytuacji finansowej można wnioskować o kolejne odroczenie, ale to już zależy od dobrego uzasadnienia i decyzji urzędu.
Krok 5: Korekta / odwroty (jeśli zmieniają się warunki)
Jeżeli z obiektywnych przyczyn zmieni się sytuacja podatnika, może on złożyć wniosek o korektę terminu lub harmonogramu.
Organ podatkowy ma prawo ponownie ocenić sytuację.
Konsekwencje nieterminowego płacenia podatku
Zignorowanie terminu zapłaty podatku niesie ze sobą poważne skutki:
Odsetki za zwłokę Za każdy dzień opóźnienia naliczane są odsetki ustawowe (lub odsetki podatkowe) — ich wysokość określona ustawą podatkową. Im dłuższe opóźnienie, tym wyższe koszty.
Kary administracyjne Organ podatkowy może wymierzyć karę za nieterminową wpłatę — nawet gdy zobowiązanie zostanie uregulowane później.
Egzekucja administracyjna W przypadku braku zapłaty urząd może wszcząć postępowanie egzekucyjne — zajęcie rachunków bankowych, majątku, nieruchomości.
Utrata możliwości ulg i odroczeń Po złamaniu warunków umowy o rozłożenie na raty lub po przekroczeniu terminu może nastąpić utrata przyznanych ulg, i całość zaległości staje się natychmiast wymagalna.
Negatywne konsekwencje kredytowe i reputacyjne Długi podatkowe mogą utrudnić uzyskanie kredytów lub dotacji, oraz narazić podatnika na wpisy w rejestrach dłużników.
Postępowanie karno-skarbowe W skrajnych przypadkach (np. świadoma i uporczywa zaległość) może dojść do postępowania karno-skarbowego, łącznie z karą grzywny lub pozbawienia wolności (choć to rzadkie i dotyczy sytuacji patologicznych).
Przykładowe scenariusze i kalkulacje
Aby lepiej zobrazować jak to działa w praktyce, oto kilka hipotetycznych przykładów:
Scenariusz A: Firma XYZ — VAT miesięczny
Firma XYZ ma obowiązek rozliczać VAT miesięcznie. W lipcu 2025 oblicza zobowiązanie VAT na kwotę 50 000 zł. Termin zapłaty przypada na 25 sierpnia. Jeśli nie zapłaci do tego dnia, od 26 sierpnia codziennie narastać będą odsetki ustawowe — załóżmy 8% rocznie — co daje 50 000 × (0,08 / 365) ≈ 11 zł dziennie. Jeżeli zaległość potrwa miesiąc — to odsetki przekroczą 330 zł.
Scenariusz B: Osoba fizyczna — najem prywatny
Pan Jan prowadzi najem prywatny i uzyskuje przychód 40 000 zł rocznie. Zgodnie z regulacjami, rozlicza PIT do 30 kwietnia kolejnego roku. W 2025 roku zdarza się, że urząd przedłuża termin do 2 maja (gdy 30 kwietnia wypada w weekend). Do tego terminu nie nalicza się odsetek. Po 2 maja naliczane są odsetki, jeśli zapłata nastąpi później.
Scenariusz C: Mały przedsiębiorca — wniosek o raty
Pani Anna, właścicielka salonu, ma trudności po spadku przychodów. Podatek CIT do zapłaty wynosi 120 000 zł, a nie ma wystarczających środków jednorazowo. Składa wniosek o rozłożenie na 12 rat — urząd akceptuje plan. Jeżeli Anna spóźni się z jedną ratą, może stracić ulgę i całość zaległości staje się wymagalna natychmiastowo.
Wskazówki praktyczne dla podatników i przedsiębiorców
Poniżej kilka porad, które mogą pomóc uniknąć problemów z terminową zapłatą podatku:
Monitoruj kalendarz podatkowy — zaznacz terminy zapłat dla każdego rodzaju podatku.
Ustal sobie systemy przypomnień (przez oprogramowanie księgowe, kalendarz).
Gdy przewidujesz problemy finansowe — reaguj wcześniej, nie czekaj, aż zaległość urośnie.
Rozważ wniosek o odroczenie lub rozłożenie na raty już zanim zaległość powstanie.
Regularnie weryfikuj zmiany w prawie podatkowym — ustawodawca czasem przesuwa terminy lub zmienia stawki odsetek.
Współpracuj z księgowym lub doradcą podatkowym — szczególnie przy większych kwotach, by optymalnie dobrać strategie płatności.
Zadbaj o dokumentację — wszystkie wnioski, decyzje, korespondencja z urzędem powinny być archiwizowane.
Jeśli korzystasz ze zwolnień (np. mały podatnik, startupy, ulgi inwestycyjne), sprawdzaj, czy warunki nadal są spełniane — utrata statusu może zaskoczyć.
Często zadawane pytania (FAQ)
Czy każdy podatnik może odroczyć termin płatności podatku? Nie — organ podatkowy ocenia wniosek indywidualnie. Musi być spełniona przesłanka trudności finansowych i konstruktywne uzasadnienie.
Czy odsetki naliczane są automatycznie? Tak — od momentu, kiedy termin upłynął, odsetki są naliczane automatycznie zgodnie z ustawą podatkową, nawet bez decyzji urzędu.
Czy można odwołać się od decyzji urzędu o odmowie odroczenia? Tak — podatnik ma prawo odwołać się do wyższej instancji lub wnieść skargę do sądu administracyjnego, o ile przepisy to przewidują.
Czy w czasie postępowania odwoławczego zapłata podatku może być wstrzymana? Czasami tak — organ może zdecyduje o zawieszeniu wykonania decyzji (zawieszenie egzekucji) do czasu rozstrzygnięcia sporu, ale to nie zawsze gwarantowane.
Czy ktoś może “umniejszyć” odsetki lub karę po upływie terminu? Tak — urząd podatkowy ma uprawnienia do umorzenia odsetek (częściowo lub całościowo) w szczególnych przypadkach, np. dla osób w trudnej sytuacji materialnej.
Podsumowanie i rekomendacje
W 2025 roku termin, do którego nie płaci się podatku bez konsekwencji, zależy od rodzaju podatku, stanu działalności podatnika oraz przepisów szczególnych. Choć instytucja odroczenia i ulg umożliwia dostosowanie się do trudnych warunków, warto działać proaktywnie i świadomie.
Kluczowe wskazówki:
Pilnuj terminów podatkowych i ustaw przypomnienia,
W razie problemów finansowych zgłaszaj wniosek o raty lub odroczenie wcześniej,
Zadbaj o pełną dokumentację i współpracuj z profesjonalistami podatkowymi.
Title: Rejestracja VAT-R – Kompletny przewodnik 2025 krok po kroku | Jak zarejestrować się jako podatnik VAT i uniknąć błędów? Sprawdź teraz!
Data publikacji: 26 września 2025 Data ostatniej aktualizacji: 30 września 2025 Autor: Marek Lisowski
Rejestracja VAT-R to jeden z kluczowych etapów prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce, szczególnie dla przedsiębiorców, którzy przekraczają ustawowy limit obrotów lub świadczą usługi wymagające obowiązkowej rejestracji do podatku VAT. Proces ten bywa skomplikowany, ale właściwie przeprowadzony pozwala uniknąć wielu problemów i sankcji skarbowych.
W niniejszym artykule znajdziesz:
wyjaśnienie, czym jest formularz VAT-R i kiedy trzeba go złożyć,
praktyczny przewodnik krok po kroku dotyczący wypełniania dokumentu,
informacje o kosztach i czasie rejestracji,
odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania,
wskazówki, jak uniknąć błędów i pułapek podatkowych.
Czytaj dalej i sprawdź, jak bez stresu przejść przez procedurę rejestracji VAT-R w 2025 roku.
Formularz VAT-R to oficjalny dokument służący do zgłoszenia przedsiębiorcy jako podatnika podatku od towarów i usług (VAT). Składa się go w urzędzie skarbowym właściwym dla miejsca prowadzenia działalności. Dzięki rejestracji przedsiębiorca uzyskuje status czynnego podatnika VAT i może odliczać podatek naliczony od zakupów związanych z prowadzoną działalnością.
Kto musi zarejestrować się do VAT w 2025 roku?
Obowiązkowej rejestracji jako podatnik VAT podlegają m.in.:
przedsiębiorcy, którzy przekroczą limit obrotu 200 000 zł rocznie,
firmy świadczące usługi doradcze, prawnicze, jubilerskie,
podmioty sprzedające towary objęte akcyzą, np. alkohol czy wyroby tytoniowe,
Niektórzy przedsiębiorcy decydują się na wcześniejszą, dobrowolną rejestrację VAT-R. Najczęściej ma to sens, gdy:
kontrahenci oczekują faktur z VAT,
firma planuje wysokie inwestycje i chce odzyskać VAT z zakupów,
działalność nastawiona jest na współpracę B2B, gdzie większość partnerów to czynni podatnicy VAT.
Dokumenty potrzebne do rejestracji VAT-R
Przedsiębiorca powinien przygotować:
wypełniony formularz VAT-R,
dokument potwierdzający wpis do CEIDG lub KRS,
NIP i REGON,
pełnomocnictwo (jeśli zgłoszenie składa pełnomocnik).
Instrukcja krok po kroku – jak wypełnić VAT-R
Dane identyfikacyjne przedsiębiorcy – NIP, REGON, dane adresowe.
Cel złożenia formularza – zgłoszenie, aktualizacja lub korekta.
Rodzaj rejestracji – podatnik czynny albo zwolniony.
Data rozpoczęcia czynności opodatkowanych – planowana data pierwszej sprzedaży lub usługi.
Opcjonalne informacje dodatkowe – np. wybór metody kasowej lub kwartalnej rozliczeń VAT.
Podpis przedsiębiorcy lub pełnomocnika.
Formularz można złożyć:
elektronicznie przez system ePUAP,
osobiście w urzędzie skarbowym,
listownie (z notarialnie poświadczonym podpisem).
Koszt rejestracji VAT-R w 2025 roku
Od kilku lat sam formularz VAT-R jest bezpłatny. Jednak w przypadku działania przez pełnomocnika pobierana jest opłata skarbowa w wysokości 170 zł.
Czas oczekiwania na rejestrację VAT-R
Średni czas rejestracji to od 7 do 30 dni roboczych. Urząd skarbowy może przedłużyć procedurę, jeśli będzie chciał zweryfikować dane przedsiębiorcy lub poprosić o dodatkowe dokumenty.
brak zaznaczenia odpowiednich pól przy wyborze metody rozliczeń,
błędy w danych kontaktowych,
zbyt późne złożenie formularza, co skutkuje sankcjami podatkowymi.
Aktualne zmiany w przepisach VAT 2025
W 2025 roku wprowadzono kilka istotnych modyfikacji dotyczących VAT:
doprecyzowanie zasad rejestracji transgranicznej,
rozszerzenie katalogu usług wyłączonych ze zwolnienia,
uproszczenia w zakresie rejestracji online dla mikroprzedsiębiorców.
Podsumowanie i praktyczne wskazówki
Rejestracja VAT-R to proces, którego nie warto odkładać na ostatnią chwilę. Dobrze przygotowane dokumenty i znajomość obowiązujących przepisów pozwalają przedsiębiorcy płynnie wejść w świat podatku VAT.
Najważniejsze rady:
sprawdź, czy obowiązuje Cię rejestracja, zanim przekroczysz limit,
korzystaj z elektronicznych narzędzi składania formularzy,
pamiętaj o aktualizacji danych przy każdej zmianie w firmie,
konsultuj się z doradcą podatkowym w razie wątpliwości.
Dzięki temu unikniesz stresu, sankcji i zyskasz możliwość pełnego korzystania z praw podatnika VAT.
Tytuł: Jak kształtuje się wynagrodzenie członków zarządu? Kompletny przewodnik i praktyczne wskazówki dla firm – sprawdź szczegóły
Data publikacji: 26.09.2025 Ostatnia aktualizacja: 26.09.2025 Autor: Michał Kowalski
Wynagrodzenie członków zarządu od lat budzi emocje – zarówno wśród inwestorów, jak i opinii publicznej. Wysokość pensji, premie czy dodatkowe benefity często stają się tematem medialnych debat, a zarazem kluczowym elementem strategii HR i ładu korporacyjnego.
Artykuł, który właśnie czytasz, to kompletny przewodnik, dzięki któremu dowiesz się:
Czym jest wynagrodzenie zarządu i dlaczego jest tak istotne?
Wynagrodzenie członków zarządu to nie tylko kwestia finansowa. To narzędzie motywacyjne, forma docenienia pracy menedżerów oraz mechanizm wpływający na stabilność i rozwój spółki. Wysokość i struktura wynagrodzeń są kluczowe z perspektywy:
ładu korporacyjnego – przejrzyste zasady budują zaufanie akcjonariuszy,
konkurencyjności rynkowej – atrakcyjne wynagrodzenie przyciąga najlepszych menedżerów,
strategii długofalowej – system wynagrodzeń powinien sprzyjać realizacji celów biznesowych.
W praktyce oznacza to balans pomiędzy oczekiwaniami zarządu, inwestorów i regulacjami prawnymi.
Podstawowe elementy wynagrodzenia członków zarządu
Pakiet wynagrodzeń zazwyczaj obejmuje kilka składników:
Wynagrodzenie stałe – miesięczna pensja, stanowiąca podstawę bezpieczeństwa finansowego.
Premie i bonusy – krótkoterminowe gratyfikacje powiązane z wynikami spółki.
Opcje na akcje – długoterminowe motywatory, które łączą interes menedżera z interesem akcjonariuszy.
Odprawy i „złote spadochrony” – wysokie świadczenia wypłacane w razie odwołania ze stanowiska.
Im wyższy szczebel zarządzania, tym większa rola elementów zmiennych i motywacyjnych.
Czynniki wpływające na wysokość wynagrodzeń
Na ostateczną wysokość pensji członków zarządu wpływa wiele czynników:
wielkość i kapitał spółki,
branża i poziom konkurencji,
doświadczenie menedżera,
wyniki finansowe przedsiębiorstwa,
regulacje prawne i korporacyjne,
presja akcjonariuszy i opinii publicznej.
W praktyce oznacza to, że wynagrodzenia w spółkach giełdowych są z reguły wyższe, ale też bardziej transparentne.
Modele wynagradzania stosowane w Polsce i na świecie
Na świecie obserwujemy różne podejścia:
Model amerykański – nacisk na premie, opcje i długoterminowe programy akcyjne.
Model europejski – większa równowaga między pensją stałą a zmiennymi elementami.
Model polski – ewoluuje; rośnie rola premii i akcji fantomowych, ale wciąż dominują wysokie pensje stałe.
W wielu krajach kluczowe jest powiązanie wynagrodzenia z wynikami finansowymi oraz długoterminową wartością dla akcjonariuszy.
Różnice w wynagrodzeniach między branżami
Pensje zarządów silnie różnią się w zależności od sektora. Najwyższe wynagrodzenia odnotowuje się w:
branży technologicznej,
bankowości i finansach,
energetyce i paliwach,
farmacji i ochronie zdrowia.
Znacznie niższe stawki obowiązują w sektorze publicznym i w spółkach z ograniczonym kapitałem.
Trendy i zmiany w polityce wynagrodzeń zarządów
W ostatnich latach widocznych jest kilka kluczowych trendów:
wzrost znaczenia czynników ESG (środowisko, społeczeństwo, ład korporacyjny),
rosnąca presja na transparentność i raportowanie,
powiązanie wynagrodzeń z celami zrównoważonego rozwoju,
ograniczanie „złotych spadochronów”.
Firmy coraz częściej podchodzą do wynagrodzeń jako do elementu strategii reputacyjnej.
Regulacje prawne i obowiązki spółek publicznych
W Polsce zasady wynagradzania zarządów w spółkach giełdowych regulują m.in.:
Kodeks spółek handlowych,
ustawa o ofercie publicznej,
rekomendacje KNF i dobre praktyki GPW.
Spółki publiczne są zobowiązane do publikowania polityki wynagrodzeń i corocznych raportów o wynagrodzeniach. To pozwala akcjonariuszom ocenić przejrzystość i adekwatność systemu.
Transparentność i komunikacja z akcjonariuszami
Zaufanie inwestorów buduje się poprzez:
publikowanie jasnych zasad polityki wynagrodzeń,
powiązanie płac z wynikami i długoterminową strategią,
unikanie nieproporcjonalnych odpraw.
Coraz więcej spółek organizuje tzw. „say on pay” – głosowanie akcjonariuszy nad polityką wynagrodzeń.
Wynagrodzenia zarządów w kontekście ESG
Członkowie zarządów coraz częściej są rozliczani nie tylko z wyników finansowych, ale i z:
redukcji emisji CO₂,
polityki różnorodności i inkluzywności,
przestrzegania standardów etycznych.
To sygnał, że wynagrodzenie staje się narzędziem wspierającym transformację biznesu w stronę zrównoważonego rozwoju.
Przyszłość wynagrodzeń członków zarządu
Eksperci przewidują, że w najbliższych latach systemy wynagrodzeń będą coraz bardziej:
elastyczne – dopasowane do zmiennych warunków rynkowych,
zrównoważone – uwzględniające interesy różnych grup interesariuszy,
transparentne – raportowane i dostępne dla opinii publicznej.
Najlepsze spółki będą traktować wynagrodzenie nie tylko jako koszt, ale i inwestycję w przywództwo.
Podsumowanie
Wynagrodzenie członków zarządu to temat złożony i wielowymiarowy. Z jednej strony jest narzędziem motywacyjnym i sposobem na przyciąganie talentów. Z drugiej – stanowi istotny element reputacji firmy i podlega rosnącej kontroli społecznej.
Dobrze zaprojektowany system wynagrodzeń powinien:
uwzględniać cele biznesowe i społeczne,
być transparentny i akceptowany przez akcjonariuszy,
sprzyjać długofalowej stabilności spółki.
Świat biznesu zmienia się dynamicznie – a wraz z nim zmienia się rola zarządów i sposób, w jaki są wynagradzani.
Autor: Piotr Krawiecki Data publikacji: 22 września 2025 Data ostatniej aktualizacji: 22 września 2025
Rosnąca liczba niespłaconych zobowiązań to problem nie tylko dla przedsiębiorców, ale i dla osób prywatnych. Tradycyjne postępowania windykacyjne czy sądowe bywają długotrwałe i kosztowne. Dlatego coraz większą popularnością cieszą się internetowe giełdy długów – nowoczesne platformy, które umożliwiają sprzedaż wierzytelności oraz szybsze odzyskanie należności.
Dzięki nim wierzyciele nie tylko ograniczają ryzyko dalszej utraty płynności finansowej, ale również mogą skupić się na rozwoju biznesu, zamiast na żmudnym procesie egzekucji. W artykule przedstawiamy, jak działa giełda długów, jakie są jej zalety i na co zwrócić uwagę, aby skorzystać z niej bezpiecznie i efektywnie.
W tym artykule przeczytasz m.in. o:
czym jest giełda długów i jakie pełni funkcje,
jak wygląda proces sprzedaży wierzytelności online,
kto najczęściej korzysta z giełd długów,
jakie korzyści i ryzyka wiążą się z ich stosowaniem,
Giełda długów to specjalistyczna platforma internetowa, na której wierzyciele mogą wystawiać swoje wierzytelności na sprzedaż, a inwestorzy lub wyspecjalizowane podmioty je kupować. Mechanizm przypomina klasyczną giełdę – mamy tu podaż (wystawione długi) i popyt (zainteresowanych inwestorów).
W praktyce oznacza to, że wierzyciel nie musi samodzielnie prowadzić procesu windykacyjnego. Sprzedając wierzytelność, przenosi swoje prawa na inny podmiot, który przejmuje ryzyko i zajmuje się odzyskaniem pieniędzy.
Najważniejsze funkcje giełdy długów to:
publikacja ogłoszeń o wierzytelnościach,
możliwość negocjacji ceny długu,
zapewnienie przejrzystości transakcji,
szybki dostęp do potencjalnych nabywców.
Proces sprzedaży wierzytelności online krok po kroku
Sprzedaż długu na giełdzie internetowej jest stosunkowo prosta i zazwyczaj obejmuje kilka kroków:
Rejestracja na platformie – wierzyciel zakłada konto, weryfikuje tożsamość i uzyskuje dostęp do panelu.
Dodanie wierzytelności – wypełnia formularz, podając podstawowe informacje: dane dłużnika, kwotę zobowiązania, termin wymagalności.
Publikacja ogłoszenia – oferta trafia do publicznej bazy, gdzie może być przeglądana przez inwestorów.
Negocjacje i sprzedaż – zainteresowany podmiot może kupić wierzytelność w całości lub częściowo, często z dyskontem.
Finalizacja transakcji – podpisanie umowy cesji i przekazanie dokumentów potwierdzających dług.
Dzięki cyfryzacji cały proces można przeprowadzić zdalnie, a czas sprzedaży zależy głównie od atrakcyjności oferty i jakości dokumentacji.
Kto korzysta z giełdy długów?
Choć giełdy długów powstały przede wszystkim z myślą o firmach borykających się z problemem zatorów płatniczych, obecnie ich użytkownikami są:
małe i średnie przedsiębiorstwa, które nie chcą blokować kapitału w trudnych do odzyskania należnościach,
duże korporacje, dla których sprzedaż pakietów wierzytelności to element strategii finansowej,
osoby prywatne, posiadające pojedyncze niespłacone pożyczki czy faktury,
fundusze inwestycyjne i firmy windykacyjne, które kupują długi w celach zarobkowych.
Korzyści wynikające z giełdy długów
Z punktu widzenia wierzyciela najważniejsze zalety giełdy długów to:
szybsze odzyskanie pieniędzy – zamiast czekać latami, można zrealizować część należności niemal natychmiast,
poprawa płynności finansowej,
przeniesienie ryzyka na inny podmiot,
dostęp do szerokiego rynku inwestorów,
przejrzystość i bezpieczeństwo transakcji, dzięki nadzorowi platformy.
Dla inwestorów giełda długów stanowi okazję do osiągania zysków poprzez nabywanie wierzytelności poniżej ich wartości nominalnej i skuteczne ich egzekwowanie.
Potencjalne ryzyka i ograniczenia
Choć giełda długów to skuteczne narzędzie, nie jest wolna od wyzwań. Warto pamiętać, że:
cena sprzedaży wierzytelności zwykle jest niższa od jej wartości nominalnej,
istnieje ryzyko braku zainteresowania ze strony kupujących,
konieczne jest udostępnienie danych dłużnika, co może wiązać się z kwestiami prawnymi,
platformy różnią się kosztami i regulaminami – trzeba je dokładnie sprawdzić.
Giełda długów w Polsce – aktualne trendy i prognozy
W Polsce rynek giełd długów dynamicznie się rozwija. Coraz więcej firm korzysta z takich rozwiązań, a same platformy inwestują w nowoczesne technologie, takie jak sztuczna inteligencja czy blockchain, aby zwiększyć bezpieczeństwo i automatyzację procesu.
Eksperci prognozują, że w najbliższych latach giełdy długów staną się integralną częścią ekosystemu finansowego, a ich znaczenie w zarządzaniu płynnością firm będzie rosło. Zwiększona transparentność i łatwość dostępu sprawiają, że narzędzie to może odegrać kluczową rolę w ograniczaniu zatorów płatniczych w gospodarce.
Giełda długów to nowoczesne, elastyczne i skuteczne rozwiązanie, które pozwala wierzycielom szybciej odzyskać pieniądze, a inwestorom – zarabiać na obsłudze wierzytelności.
Dzięki rosnącej popularności i technologicznej innowacyjności, giełdy długów w Polsce stają się coraz bardziej dostępne i atrakcyjne. Choć sprzedaż długu wiąże się z pewnymi kosztami, w wielu przypadkach jest to lepsza alternatywa niż długotrwała i kosztowna windykacja sądowa.
