Prokurent to osoba, której przedsiębiorca udzielił specjalnego pełnomocnictwa, nazywanego prokurą, do działania w jego imieniu w zakresie prowadzenia spraw firmy. Prokura to szczególny rodzaj pełnomocnictwa, który daje prokurentowi szerokie uprawnienia do reprezentowania spółki przed sądami, urzędami oraz innymi podmiotami zewnętrznymi. W artykule wyjaśniamy, kim jest prokurent, jakie ma kompetencje oraz jakie są zasady udzielania i odwoływania prokury.
Prokurent – kto to jest?
Prokurent to osoba fizyczna powołana przez przedsiębiorcę lub zarząd spółki do reprezentowania jej interesów w sprawach związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Prokura jest pełnomocnictwem szczególnego rodzaju, które upoważnia prokurenta do dokonywania czynności sądowych i pozasądowych związanych z działalnością gospodarczą spółki. Prokurentem może być osoba pełnoletnia, posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych.
Rodzaje prokury
W polskim systemie prawnym wyróżnia się kilka rodzajów prokury, które różnią się zakresem uprawnień oraz sposobem reprezentowania spółki:
- Prokura samoistna – prokurent może działać samodzielnie, bez konieczności współdziałania z innymi prokurentami lub członkami zarządu.
- Prokura łączna – prokurent musi współdziałać z innym prokurentem lub członkiem zarządu przy dokonywaniu czynności prawnych w imieniu spółki.
- Prokura oddziałowa – prokurent uprawniony jest do reprezentowania spółki tylko w sprawach związanych z konkretnym oddziałem przedsiębiorstwa.
- Prokura mieszana – łączy cechy prokury samoistnej i łącznej, pozwalając prokurentowi na samodzielne działanie w określonych sytuacjach oraz współdziałanie z innymi osobami w pozostałych.
Jakie uprawnienia ma prokurent?
Prokurent ma bardzo szerokie uprawnienia do reprezentowania spółki. Może on m.in.:
- Zawierać umowy i podpisywać dokumenty w imieniu spółki.
- Składać oświadczenia woli dotyczące działalności gospodarczej firmy.
- Reprezentować spółkę przed sądami i organami administracyjnymi.
- Zarządzać majątkiem spółki, w tym zawierać umowy sprzedaży, najmu czy leasingu.
Jednak prokurent nie może dokonywać czynności, które wymagają osobistego działania właściciela lub członków zarządu spółki, takich jak sprzedaż przedsiębiorstwa, oddanie przedsiębiorstwa do czasowego korzystania, czy zaciąganie zobowiązań przekraczających zakres zwykłego zarządu, jeśli umowa spółki tego nie przewiduje.
Jak udzielić prokury?
Prokura musi być udzielona w formie pisemnej pod rygorem nieważności. Decyzję o powołaniu prokurenta podejmuje zarząd spółki, a samo pełnomocnictwo musi zostać wpisane do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS). Od tego momentu prokurent zyskuje uprawnienia do reprezentowania spółki.
Odwołanie prokury
Odwołanie prokury jest równie proste, jak jej udzielenie. Może tego dokonać zarząd spółki w każdej chwili, bez podawania przyczyny. Decyzję o odwołaniu prokury należy zgłosić do KRS, aby wpis prokurenta został wykreślony z rejestru.
Prokurent – odpowiedzialność
Prokurent, podobnie jak członkowie zarządu, ponosi odpowiedzialność za swoje działania w zakresie reprezentowania spółki. Odpowiada on za szkody wyrządzone spółce z tytułu niewłaściwego wykonywania swoich obowiązków, jednak nie odpowiada za zobowiązania spółki swoim majątkiem osobistym.
Kiedy warto powołać prokurenta?
Prokura jest przydatnym rozwiązaniem dla firm, które potrzebują osoby reprezentującej ich interesy na co dzień, ale nie chcą lub nie mogą przekazać takich uprawnień członkom zarządu. Powołanie prokurenta jest także korzystne, gdy właściciel firmy chce odciążyć się od niektórych obowiązków lub planuje rozwój działalności w różnych lokalizacjach.
Prokurent to kluczowa osoba w strukturze firmy, która może znacząco usprawnić jej funkcjonowanie i odciążyć zarząd od codziennych obowiązków związanych z reprezentowaniem spółki. Udzielenie prokury wymaga zachowania odpowiednich formalności, ale pozwala na skuteczne zarządzanie sprawami przedsiębiorstwa przez osobę zewnętrzną.